Elke zondagavond zit ik  voor de buis om Heel Holland Bakt te kijken (en met mij nog zo’n 2 miljoen andere kijkers). Het leukste onderdeel vind ik dan de technische opdracht, waarin de bakkers een zeer beperkt / niet volledig recept krijgen van een ingewikkeld baksel dat zij deze keer moeten maken. Als ze geluk hebben is de naam van het koekje of gebakje bekend bij de bakker en weten ze ongeveer wat hen te doen staat. Maar vaak is het onbekend en moeten de aanwijzingen onder tijdsdruk nauwkeurig ontcijferd en geïnterpreteerd worden (en soms wat geïmproviseerd) om een eetbaar baksel te kunnen presenteren. Daarvoor moeten de bakkers de nodige basiskennis present hebben, moeten ze logisch nadenken, algemene bakervaring hebben en moeten ze vooral het recept goed lezen (wat onder tijdsdruk dus best lastig blijkt te zijn). Elke keer ben ik vervolgens verbaasd over de verscheidenheid aan creaties die ontstaat. Wat er uit de oven komt is gemaakt met dezelfde ingrediënten, maar uiteindelijk vaak heel erg verschillend, terwijl de bakkers toch allemaal hetzelfde recept hebben gekregen… Het is meestal niet zo dat de bakkers echt een fout gemaakt hebben, ze hebben het naar beste kunnen gedaan, het recept was alleen nogal summier.

Dit is een mooi voorbeeld van wat er gebeurt als iemand om moet gaan met informatie die voor meerdere interpretaties vatbaar is. Nou is Heel Holland bakt ‘maar’ een tv programma en zullen er geen levensbedreigende gevolgen aan vast zitten als er iets mis gaat (behalve misschien wanneer baksels geproefd worden die echt compleet mislukt zijn), maar bij veiligheidskritische taken is dat wel anders. Bij deze taken is het belangrijk dat ze op een juiste wijze uitgevoerd worden, omdat er anders wel degelijk vervelende dingen kunnen gebeuren. Er zijn duidelijke procedures en richtlijnen nodig die aansluiten bij de situatie in de praktijk, er moet voldoende (maar niet teveel) informatie beschikbaar zijn en tevens moet de benodigde informatie op een juiste wijze gepresenteerd worden. Daarbij is het van belang iemand voldoende kennis ,opleiding en ervaring mee te geven. Dit alles voor zowel een ‘normale werkdag’ als voor calamiteiten, zodat er ook onder tijdsdruk goed gehandeld kan worden.

Als de bakkers van Heel Holland Bakt voldoende informatie hadden ontvangen en het recept stap voor stap hadden kunnen volgen, was het eindresultaat hoogstwaarschijnlijk dat ze allemaal dezelfde, goed eetbare baksels hadden opgeleverd. Maar ja, dan was het programma een stuk minder leuk geweest…

26 oktober 2015 – door drs Marit Wilms EurErg