Mijn zoon gaat de laatste jaren af en toe naar muziekfestivals en komt dan tevreden terug. Maar over het enorme volume van de muziek is hij echt verbaasd. Onze opvoeding is in elk geval op dat punt geslaagd want hij weet dat het slecht is voor je oren. Hij neemt nu standaard oordopjes mee. Bij Pukkelpop in België was het geluid zelfs niet zuiver meer, zo hard stond het. En ook Intents bij Tilburg was overdreven hard. De overheid is flink bezorgd over asbest, autogordels, sigaretten en alcohol en heeft hier strenge wet- en regelgeving voor ontworpen. Gek eigenlijk dat het geluidsniveau in de praktijk vrij te bepalen is? Of is men wellicht Oost-indisch doof voor de gevaren van een te hoog geluidsniveau?
Kortgeleden bleek uit onderzoek van het AMC dat een kwart van de Nederlandse jongeren tussen 12 en 25 jaar beginnende gehoorschade heeft1. Dit komt niet alleen van muziek op concerten of in kroegen, maar ook van koptelefoons en thuisgebruik van speakers. Maar een echt breed besef lijkt er nog niet te zijn, de cijfers zijn zorgelijk. Gelukkig sloot staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) in 2014 een convenant met de Vereniging van Evenementenmakers (VVEM) en de Vereniging Nederlandse Poppodia en –Festivals (VNPF)2. Hierin is een maximaal geluidsniveau vastgelegd van 103 dB. Dat zou acceptabel zijn gedurende 5 uur lang en dan 1 maal per maand.
Dit is regulering vanuit de overheid, waarvan ik mij afvraag wat het effect uiteindelijk zal zijn. Een positieve andere ontwikkeling is vooral dat jongeren er zelf attenter op worden. Het kopen van oordopjes is niet meer voor nerds, je kan ze ook gewoon bij de drogist, supermarkt of rocktempel kopen. Producenten van oordopjes melden een verkoopstijging van 30 tot 50 procent in de afgelopen 2 jaar3.
Human factors kan bijdragen in het ontwerp van apparaten om gedrag van gebruikers te beïnvloeden. Apple heeft dit mooi gedaan middels kleurcodering als je het geluid harder zet, zoals hieronder te zien is. Een norm is echter nog geen wet zoals een opdrachtgever mij laatst terecht antwoordde toen een gewenst lichtniveau niet gehaald werd. Een norm is gebaseerd op wat een mens fysiek en cognitief aankan. Ik gun mijn zoon op zijn 40e ook nog een mooi concert, zonder gehoorapparaat. Net zoals ik werknemers ook een prettige werkomgeving gun waarin zij productief kunnen werken zonder schade op te lopen. En dat is de meerwaarde voor mij van human factors: het welzijn van mensen centraal stellen zodat zij veilig en gezond kunnen werken, ook al is het nog geen wetgeving..
1) http://www.hoorstichting.nl/publicaties/rapport-hoortesten-nationale-hoorstichting/
2) https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2015/07/09/van-rijn-grote-zalen-en-festivals-goed-op-weg-in-tegengaan-gehoorschade.
3) http://www.hifi.nl/artikel/23685/Verkoop-oordopjes-gestegen.html
9 oktober 2015 – door drs David de Bruijn EurErg