Maken regels en richtlijnen de zorg echt veiliger? Hun aanwezigheid geeft zeker het idee dat we de omgeving onder controle hebben en veilig hebben gemaakt, wat een comfortabele gedachte is in een risicovolle omgeving zoals de gezondheidszorg. Maar wat gebeurt er als zich een onverwachte gebeurtenis voordoet waar we geen rekening mee hebben gehouden? We zouden natuurlijk een andere richtlijn kunnen maken en het gat in ons anders volledig luchtdichte rulebook kunnen repareren.

Kans voor veerkracht, aanpassingsvermogen en vakmanschap

Het besturen van een zorgorganisatie op deze manier is als het spelen van een mep: elke keer dat een opkomend probleem wordt behandeld door veranderende richtlijnen en regels, lijkt een ander daarvoor in de plaats te komen. Het op deze manier blijven behandelen van directe oorzaken van incidenten is een onvruchtbare onderneming. In een steeds complexer wordend zorgstelsel is het alleen maar vertrouwen op richtlijnen een achterhaalde gedachte geworden.

Richtlijnen kunnen zeker ondersteuning bieden in omgevingen met veel stress, maar het concept van een one-size-fits-all richtlijn die alle mogelijke gebeurtenissen behandelt, is een ongrijpbaar ideaal dat niet realistisch is. Juist bij het omgaan met onzekerheden zorgt het aanpassingsvermogen en de veerkracht van zorgverleners, het vakmanschap, vaak, maar niet altijd, voor goede zorg. Hoe, wanneer en onder welke omstandigheden dit is toegestaan, wordt echter zelden expliciet gemaakt. De hoeveelheid vrijheid is sterk afhankelijk van de expertise van de zorgprofessionals, de context en de dynamiek van het team en de organisatie.

Teamsucces door actief veiligheidsleiderschap

In deze teamdynamiek spelen actieve veiligheidsleiders een belangrijke rol. Ze zetten een team op voor succes door verandering te stimuleren, veiligheidsgedrag te bevorderen, een open klimaat voor discussie over problemen te creëren en een cultuur van wederzijdse verantwoordelijkheid van teamleden tot stand te brengen. Dergelijke leiders cultiveren teams van zorgprofessionals die over het vereiste aanpassingsvermogen en veerkracht beschikken. Dit ondersteunt het effectief verhelpen van onvoorziene onveilige situaties en zorgt voor een intrinsieke teammotivatie om te leren van incidenten.

Zo’n teamdynamiek is misschien te vergelijken met roeien. De leider stuurt de boot en zorgt ervoor dat alle teamleden harmonieus samenwerken om zo snel mogelijk de finish te bereiken. Harmonisch roeien bepaalt de snelheid, en snelheid bepaalt de winnaar in de volgende race. Veerkrachtige teams die operationele en veiligheidsdoelen halen, werken samen als de harmonieuze slagen van de riemen.

Concluderend kunnen regels en richtlijnen zeker ondersteuning bieden, maar de meerwaarde van individueel vakmanschap bovenop deze protocollen en procedures mag niet worden onderschat. Actieve veiligheidsleiders helpen bij het scheppen van de voorwaarden in een team om veilig en effectief te kunnen opereren op momenten dat regels en richtlijnen tekortschieten.

Meer weten over hoe leiderschap hand in hand gaat met veiligheid en teamprestaties? Aarzel dan niet om contact met mij op te nemen via [email protected]. Voor meer informatie over wat ik in mijn werk doe, neem een ​​kijkje op onze website!