ProRail Verkeersleiding streeft naar een optimale werkbelasting van treindienstleiders op werkplekken van 12 verkeersleidingsposten. Onderzoek op deze posten wordt uitgevoerd om inzicht te krijgen in de werkbelasting op individuele werkplekken en mogelijkheden deze te optimaliseren.

Op een treindienstleiderspost in Nederland waren klachten over de mentale werkbelasting, specifiek gericht op drie werkplekken. Op twee werkplekken werd de mentale werkbelasting als (te) hoog beschouwd. Op de andere werkplek werd door de treindienstleiders een lage werkbelasting ervaren, deze werkplek diende ter ondersteuning van een andere werkplek met hoge werkbelasting.

Intergo is gevraagd de mentale werkbelasting op de drie werkplekken in kaart te brengen en aandachtspunten te definiëren, zodat de werkbelasting op de drie werkplekken geoptimaliseerd kan worden.

Aanpak

Intergo heeft voor de betreffende werkplekken een onderzoek naar de mentale werkbelasting uitgevoerd. Allereerst zijn daarvoor, in samenwerking met de post, karakteristieken en knelpunten van de afzonderlijke werkplekken benoemd, zodat een goed beeld van de huidige situatie gevormd kon worden.
Vervolgens is vanuit meerdere invalshoeken onderzoek naar de mentale werkbelasting uitgevoerd. De subjectieve werkbelasting is beoordeeld met het instrument Integrated Workload Scale (IWS). Deze methode geeft een beeld over de werkbelasting zoals deze door de treindienstleider ervaren wordt. Voor het bepalen van de objectieve werkbelasting is het instrument TaakWegingTM gebruikt. Dit instrument is door Intergo ontwikkeld en bestaat uit een formule met meerdere componenten die allen invloed hebben op de werkbelasting van de treindienstleider. Met deze formule kan berekend worden hoe zwaar het takenpakket van de treindienstleider is. Als laatste is naar de werkomgeving van de treindienstleiders gekeken met behulp van een jaarlijks terugkerende vragenlijst. Analyse van deze vragenlijst kan ondersteuning bieden en/of inzicht geven in de resultaten van IWS en TaakWeging™.

Resultaat

Uit het werkbelastingsonderzoek bleek dat de werkbelasting op de drukke werkplekken inderdaad hoog kon oplopen, zowel tijdens als vlak na de spitsperiode. Dit bleek zowel uit de resultaten van IWS als van TaakWeging™. Er waren duidelijke redenen aan te wijzen. Bovendien hield de drukte een aantal uren achtereen aan. De drukte op de ondersteuningswerkplek concentreerde zich vooral in de spitsuren. In de dalperiode was de werkbelasting aan de lage kant.
Intergo heeft ondersteuning voor de drukke werkplekken geadviseerd, omdat, zeker tijdens een verstoring, hoge belastingen kunnen ontstaan die langere tijd aanhouden. Tijdens de dalperiode is deze ondersteuning niet noodzakelijk. Naast verbeteringen die een directe relatie hadden met de uit te voeren taken, bleek ook dat een goed rooster, aflossing en mentorschap meerwaarde konden hebben voor het optimaliseren van de (ervaren) werkbelasting.

Met behulp van deze uitkomsten en aandachtpunten kan ProRail de werkbelasting op de betreffende werkplekken optimaliseren en beter op elkaar af te stemmen.