Google Glass, Microsoft Hololens en de Apple Watch, de grote techreuzen staan niet stil in de ontwikkeling van nieuwe producten voor particuliere consumenten en werknemers. Monteurs, verpleegkundigen en piloten lopen inmiddels rond met een iPad. Hetgeen niet geheel zonder procesrisico’s is. Momenteel is de nieuwe Apple Watch een hype. Maar wat voor effect zal deze Apple Watch hebben op de productiviteit, welzijn en de kwaliteit van de geleverde arbeid van onze medewerkers?

De Apple Watch heeft 2 eigenschappen die van sterke invloed zullen zijn op het gedrag en gebruik van werknemers:
• ‘Glances’ is de functie waarbij direct informatie aan de oppervlakte van het scherm getoond kan worden van de meest recente informatie van geïnstalleerde apps. Denk hierbij aan je twitterfeed, yammer, dropbox, je e-mail of andere werkgerelateerde apps.
• ‘Taptic engine’ is de functie waarbij de horloge op je pols tikt bij een nieuwe notificatie van een van je apps.

Een apparaat wat om je pols zit en constant om aandacht schreeuwt zal leiden tot (geconditioneerde) taakonderbrekingen. Dit effect hebben we al eerder gezien bij de ‘gewone’ smartphone: medewerkers die emails beantwoorden en whatsappen tijdens vergaderingen of tijdens het autorijden. In de laatste situatie heb je 23 keer meer kans op een ongeluk. Taakonderbrekingen, ook als ze volstrekt irrelevant zijn, hebben een bijzonder schadelijk en negatief effect op de aandacht en concentratie van werknemers. Dit gaat ten koste van de kwaliteit van het werk en er worden dan meer fouten gemaakt.

Laat mij dit illustreren met een voorbeeld: als Astrid, een verpleegkundige in een innovatief academisch centrum, bezig is met het toedienen van medicatie bij mevrouw de Vries en ze krijgt op dat moment een push notificatie via haar Apple Watch, moet het werkgeheugen zich losmaken van de situatie, de context waarin ze zich op dat moment bevindt. Alle informatie over mevrouw de Vries en haar medicatie moet tijdelijk overgeschreven en opgeslagen worden naar het geheugen van Astrid. Vervolgens moet Astrid haar aandacht en het werkgeheugen richten op de Watch waarin ze leest dat meneer Gerritsen weer terug op de afdeling is na een kijkoperatie. Het werkgeheugen haalt allerlei informatie over meneer Gerritsen op en koppelt deze nieuwe “push” aan informatie hier aan. Vervolgens moet Astrid deze informatie verwerken (Moet ik dadelijk zijn alarmparameters nog even controleren?) en moet dit weer weggeschreven worden naar het geheugen. Als dit eenmaal gedaan is moet Astrid zich losmaken van haar Apple Watch (“He, een e-mail met mijn nieuwe werkrooster!”) en alle context informatie over mevrouw de Vries weer ophalen uit haar geheugen. Dit constante wisselen, verwerken, coderen en ophalen van informatie verloopt nooit soepel en gaat altijd gepaard met het verlies van informatie en kost veel extra tijd.

“Een rijkdom van informatie creëert een armoede van aandacht en een behoefte om die attentie efficiënt te verdelen over de overvloed aan informatiebronnen die haar kunnen verbruiken” om met de woorden van Herbert Simon te spreken. Een constante stroom van digitale rotzooi die niet direct nodig is voor het uitvoeren van een werktaak zorgt alleen maar voor afleiding, cognitieve overbelasting, beslissingsmoeheid en technostress. Dit zal leiden tot  gevaarlijke situaties en slechte prestaties. Met de komst van allerlei nieuwe technologieën zal informatie overal en goedkoop aanwezig zijn, maar de reflectie en het bewust verwerken van deze informatie zal steeds zeldzamer en kostbaarder worden voor organisaties.

Begrijp me niet verkeerd, ik juich technologische ontwikkelingen juist toe. Ik waak er echter voor dat we de natuurlijke eigenschappen van onze cognitie onderschatten. De toevoeging van een Apple Watch op de standaarduitrusting van een verpleegkundige, conducteur of monteur kan nuttig zijn. Maar, en dit is een hele grote maar, dit kan enkel en alleen als er een uitputtende taak- en procesanalyse is uitgevoerd. Informatie moet tijdens het uitvoeren van een taak op dat moment en in die exacte situatie een toegevoegde waarde hebben. Zowel voor het welzijn van Astrid als de veiligheid van mevrouw de Vries zijn we verplicht om voorzichtig met technologie om te gaan.

Neem voor een veilige en functionele introductie van nieuwe technologie contact met mij op.

10 juni 2015 – door Gert-Jan Kamps MSc